+52 1 81 1191 6334
·
genealogia.org.mx@gmail.com
·
Lun - Vie 09:00-18:00
Pida una Consulta

Texto en náhuatl del Teponazcuicatl

Genealogía de México > Proyecto Guadalupe.com > Texto en náhuatl del Teponazcuicatl

Texto en náhuatl del Teponazcuicatl
Versión PDF

Nican ompehua teponazcuicatl

Tico, tico, toco, toto, auh ic ontlantiuh cuicatl Tiquiti, titito titi

[I]

Tollan aya huapalcalli manca no zan in mahmani coatlaquetzalli yaqui ya cauhtehuac Nacxitl topiltzin on quiquiztica ye choquililo in topilhuan ahuay ye yauh in polihuitiuh nechcan tlapallan ho ay.

[II]

Nechcayan cholollan oncan tonquiza ya poyauhtecatitlan in quiyapanahuiya y acallan on quiquiztica ye choquililon ect.

[III]

Nonohaulco ye nihuitz ye nihuiquecholi nimamali teuctla nicnotlamatia oyahquín noteuc ye ihuitimali nechyaicnocauh ya nimahtlacxochitl ayao ayao o ay ya yyao ay

[IV]

In tepetl huitomica niyaychocaya axalihqueuhca yehuayan nicnotlamati ya oyaquin noteuc ect.

[V, folio 27 recto]

Yn tlapallan aya mochieloca monahuatiloca ye cochiztla o anca cazanco ayao ayao ect.

[VI]

Zan tiyaolin ca ye noteuc yc ihuitimali tinahuatilo ya ye xicalanco o anca zacanco ect.

[VII]

Ayyanco ayyanco ayamo aye ayhuiya ayanco ayanco ayyanco ayamo aye ahuiya que ye mamaniz mocha moquiapana oquen ye mahmaniz moteuccalla ticyaycnocauhqui nican tollan nonohualco ya yya yyao ay

[VIII]

Yn ye quintichoca ya teuctlon timalon que ye mahmaniz mochan ect.

[IX]

Yn tetl in quahuitl oon timicuilotehuac nachcan tollan y yn oncan in otontlatoco Naxitl topiltzin y ayc polihuiz ye motoca ye ic ye chocaz i momacehual ay yo

[X]

Zan can xiuhcalli ya cohuacalla ya y no ticmantehuac, nachcan Tollan
in oncan yn otontlatoco Naxitl topiltzin ect.
Tico toco toco tiquitiquiti quiti quito
Zan ic mocueptíuh

[XI]

Yn tlapapalxochicentli ni yol aya, nepapan tonacan xochitl moyahua ya oncuepontimoquetzaco yana ya aya ye teoyaixpan tona a Santa María ay yo

[XII]

Atl ya cuica ya zan quetzalaxihuitl tomolihui yana ya ye nitlachihual
ycel teotl y ye dios aya ni itlayocol ao ya yehcoc ya ect.

[XIII]

Zan ca tlacuilolpan nemi a moyollo amoxpetlatl ypan toncuica ya tiquimonyaitotia teteuctin aya in obispo ya zan ca totatzin aya oncan titlatoa atl ¡tempan ay yo

[XIV]

Yehuan dios mitzyocox aya xochitla ya mitztlacatili yan cuicatl mitzicuiloa Santa María in obispo ya ect.

[XV]

Tolteca ihcuilihuia aha aya ha ontlantoc amoxtli ya moyollo ya on aya
moch onahciticac o o toltecayootl ayc aya ninemiz ye nican ay yo

[XVI]

Ac ya nechcuiliz ac ye nohuan oyaz onicaz a an niihcuihuan aya y yan
cuicanitl y yehetl y noxochiuh noncuica yhuitequi on teixpan ay yo

[XVII, folio 27v.]

Hueyntetl nictequin tomahuac quahuitl nicycuiloa yan cuicatl ytech aya oncan nomitoz in quenman on in can niyaz nocuica machio nicyacauhtiaz in tlalticpac y onnemiz noyol zan ca ye nican y a hualla y yanco ya nolnamico ca nemiz ye noteyo ay yo

[XVIII]

Nichoca ya niquittoa ya nicnotza noyollo ma niquittan cuicanelhuayotl aya ma nicyatlalaqui ya ma ya ica tlalticpac quimman mochihua on nenemiz noyol ect.

[XIX]

Zan ca teucxochitl ahuiaca yhpotocaticac mocepanoa yan toxochiuh ay ye aya oo huiy oncanqui ya itzmolini ye nocuic celia notlatollaquillo ohuaya

[XX]

in toxochiuh ycac y quiapani aya o tel cacahuaxochitl ahuiac xeliuhtihuitz a ihpotoca ya in ahuiyac poyomahtlin pixahuia oncan nenehnehnemi ni cuicanitl y ye ayao ohui y oncaqui ya itzmolini ye nocuic celia ect.

Comentario:

Texto en náhuatl del Teponazcuicatl de las fojas 26v.-27v. de los Cantares mexicanos, manuscrito que se guarda en la sección de Fondo reservado de la Biblioteca Nacional de México. Se le conoce también como “Pregón del Atabal” y se le atribuye a Francisco Plácido, gobernador indígena que, según apunta la tradición, lo dio a conocer el 26 de diciembre de 1531 durante la traslación de la imagen Mariana de la Iglesia Mayor a la primera capilla del Tepeyac. El investigador John Bierhorst opina que este juicio sobre la autoría del canto se debe a un error de Chimalpahin al leer el manuscrito de los Cantares Mexicanos.

Es conocido que quien transcribió los cantares al manuscrito lo hizo interpolando interjecciones y expresiones religiosas latinas (véanse las obras de Garibay y León-Portilla). De ahí que en la actualidad éstas formen parte también del texto original del Teponazcuicatl (canto de tambor). El tema de éste es en realidad la caída de Tula, ciudad a la cual se dedicaron diversos elogios que después fueron transferidos, de acuerdo a varios investigadores, a la Virgen María. El padre Francisco de Florencia dice en “La estrella del norte de México…” que él vio en poder de Sigüenza y Góngora el texto del canto de Francisco Plácido, pero por algún motivo desconocido decidió no publicarlo. Se han hecho diversas versiones castellanas de este canto.

Consulte la Bibliografía de ProyectoGuadalupe.com. Más información acerca del Teponazcuícatl en Documentos Guadalupanos de Xavier Noguez y Testimonios históricos Guadalupanos, de Ernesto De la Torre Villar et al.

Related Posts

Entradas Recientes

Poder otorgado por Pedro de Herrera y Leiba (sic) Sotomayor (natural de la Isla de Tenerife)
27 octubre, 2023
Memoria testamentaria otorgada por el ayudante Francisco Hernandez.
27 octubre, 2023
Certificado para contraer matrimonio con Gregoria de Escamilla.
27 octubre, 2023

Text Widget

Nulla vitae elit libero, a pharetra augue. Nulla vitae elit libero, a pharetra augue. Nulla vitae elit libero, a pharetra augue. Donec sed odio dui. Etiam porta sem malesuada.